مبارزه با مگس ها در دامداری و مراتع کشاورزی
در مناطق آلوده مانند دامداری ها و مراتع کشاورزی هرگونه کوشش برای جلوگیری از خسارت این آفت باید همگانی و عمومی باشد.
از زندگی این آفت چنین استنباط می شود که یکی از ساده ترین راه مبارزه و دفع پشه و مگس از بین بردن لاروها در مرحله استقرار زیر پوست می باشد و کشاورزان اغلب به این طریق عمل می کنند. ولی باید دانست که در این مرحله حشره خسارت خود را وارد کرده است. بعلاوه اگر در حین عمل در زیر پوست له شود و محتویات بدن آن داخل خون دام گردد، ایجاد مسمومیت و نوعی Anaphylaxy می کند. با وجود این اگر به مقیاس وسیع و با همکاری همه دامداران منطقه و زیر نظر راهنمایان دامپزشکی صورت گیرد، از نظر پائین آوردن خسارت آفت در سال بعد مؤثر است، کاربرد حشره کش «دریس » یا انواع دیگر رتنون (Rotenone) که 5/4 درصد ماده مؤثره داشته باشد و به نسبت یک کیلوگرم در 1000 لیتر آب همراه با حدود یکصد گرم صابون مایع بسیار مؤثر واقع می شود و می توان با این محلول به کمک یک اسفنج یا گونی تمام پشت دام را به طور کامل شست. این عمل باید در اواخر زمستان و قبل از خارج شدن لاروها از بدن دام صورت گیرد. بهتر است عمل شستشو حداقل چهار بار و از اواسط فروردین و به فاصله
15-20 روز انجام پذیرد . ضماد پماد5/0 تا 5/2 درصد روتنون یا مواد مشابه در ناحیه پشت دام نیز مؤثر است. یکی از اقدامات حفاظتی مؤثر پناه دادن دامها در ساعات گرم روز در محیط های سربسته است. این حشرات بهیچ وجه قادر نیستند که در فضاهای سر پوشیده به دام حمله کنند. در محل های آلوده بهتر است دامها را در صبح زود و هنگام عصر و شب در در مراتع رها کنند
سابقاً بینی گوسفندان را در موقع لارو ریزی مگس ها که مدت نسبتا کوتاهی است با ترکیبی به نام قطران کاج (Pine tar) چرب می کردند. در دامداری های وسیع قطعات سنگ نمک را که مورد علاقه گوسفند زنده است در سوراخ هایی که دهانه آنها به اندازه قسمت جلوی پوزه گوسفند است و در عمق 10 سانتی متری قرار می دهند و دیواره این سوراخها را با ترکیب مذکور آغشته می کردند. گوسفندان برای استفاده از نمک پوزه خود را داخل این سوراخها نموده و به ماده مذکور آلوده می نمودند که برای مگس ها فراردهنده است. داروهایی نیز برای تزریق به دامهای آلوده توصیه می شود که باید به دامپزشکان مراجعه نمود.
.Hypoderma bovis L گونه ای است که در گاوها و ندرتاً درگاومیش ایجاد خسارت می کند. این حشره گاهی در خانواده Typoclerrnatidae طبقه بندی میشود، بیشتر در نواحی کوهستانی و سردسیر ایران انتشار دارد. این حشره زمستان را به صورت کرمهای سنین آخر در زیر پوست گاو، اغلب در ناحیه پشت بسر می برند، در چنین حالتی در پشت دام ها برآمدگی هائی به اندازه سر انگشت شصت مشاهده می شود. این برآمدگی ها از اواسط زمستان به تدریج ظاهر می شوند و در اوایل بهار به حداکثر رشد خود می رسند، به محض استقرار لاروها در زیر پوست، کیست مخصوصی اطراف بدن آن را فرا می گیرد و بافت اطراف کیست متورم می شود. ظاهراً لاروها از ترشحات داخلی همین کیست ها تغذیه می کنند.
بعلاوه لاروها در محل استقرار سوراخ کوچکی در پوست دام ایجاد کرده و از آن طریق هوای مورد نیاز برای تنفس خود را تامین می کنند. معمولا قسمت انتهایی بدن لاروها مجاور این سوراخ قرار دارد. لاروها حدود دو ماه را زیر پوست می گذرانند و در این فاصله طول آنها به حدود 25 میلیمتر و قطر یک سانت می رسد. بدین ترتیب پوست بدن حیوان را خراب می کنند و آن قسمت از پوست حیوان را که بهترین چرم ها را از آن میسازند از بین می برد. لاروها پس از پایان دوره تغذیه خود تغییر رنگ داده و از سفیدی به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه در می آیند و با فشار از قسمت انتهائی، از سوراخ پوست گاو خارج شده و به زمین می افتند و در داخل خاک یا داخل کود تبدیل به پوپاریم می شوند. حدود پنج هفته بعد حشرات کامل ظاهر می شوند که مصادف با اواخر بهار و اوایل تابستان در نواحی کوهستانی می باشد. حشرات کامل در ساعات گرم روز فعال هستند و اگرچه تغذیه نمی کنند ولی پس از جفتگیری به منظور تخم گذاری در محل استقرار دامها در پرواز هستند. این حشرات صدای پرواز نسبتاً مشخص دارند و ظاهراً برای دامها شناخته شده و ترسناک است. به طوری که در صورت آزاد بودن پا به فرار می گذارند. حشرات ماده پرواز سریع دارند و با سرعت خود را به روی شکم یا پاهای حیوان رسانده و تخم های خود را در بین موهای جانور می چسبانند.
ظاهراً این حشرات در داخل اصطبل و محیط های بسته نمی توانند دامها را مورد حمله قراردهند، به همین لحاظ دام هائی که وجود پارازیت را در اطراف خود احساس می کنند به به داخل محیطهای بسته و حتی داخل نهرها و برکه های آب پناه می برند. هر حشره ماده تا حدود 800 تخم می گذارد. گاهی ممکن است درقسمت قدامی یک مو، چندین تخم مشاهده شود. تخمها به فاصله 5 تا 7 روز باز می شوند و لاروها پس از خروج از تخم، پوست حیوان را سوراخ کرده و به فاصله یکی دو ساعت از آن عبور می کنند. نفوذ لاروها به زیر پوست خارش فراوان را در دام ایجاد می کند. لاروها بزودی خود را به دیواره های مری و نای می رسانند. در دام هایی که در اواخر تابستان و پائیز کشتار می شوند در محل نای اغلب این کرم ها مشاهده می شوند. لاروها دراین حالت خیلی متحرک هستند تا به وسیله گلبول های سفید مورد هجوم قرار نگیرند و ظاهرا در قسمت بافت های پیوندی پراکنده می باشند. از اوایل زمستان لاروها به سمت پشت دام حرکت کرده و در زیر پوست مستقر می شوند.
یکی از به روز ترین راه های مدرن مبارزه با پشه و مگس در دامداری ها و مراتع کشاورزه استفاده از دستگاه دفع حشرات التراسونیک است که با ایجاد امواج فراصوت اقدام به فراری دادن این حشرات میکند
